ජීව විද්‍යාව හැදින්වීම

               අප අවට ඇති පරිසරය ජීවි හා අජීවි ලෙස කොටස් දෙකකට බෙදු විට ජිවී පරිසරය පිළිබද  අධ්‍යනය කිරීම ජීව විද්‍යාව ලෙස හැදින්විය හැකිය.

               ජීවය පිලිබද නිශ්චිත අර්ථ  දැක්වීමක් නැතත් යම් සුවිශේෂි ලක්ෂණ කිහිපයක් දරන්නන් ජීවින් ලෙස හදුන්වයි.

• ක්‍රමවත්බව හා සංවිධානය [Order and Organisation] 

                 ජෛව විද්‍යාත්මක ක්‍රියාවන් උපරිම කාර්යක්ෂමතාවක් පවත්වා ගැනීම සදහා මූලික ව්‍යුහමය හා කෘත්‍යමය ඒකකය වන සෛලයේ සිට ජෛව ගෝලය දක්වා ධූරාවලි මට්ටම් ක්‍රමවත් ව සංවිධනය වී ඇත.

උප පරමාණුක අංශු
පරමාණු
සරල අණු

මහා අණු
ඉන්ද්‍රයිකා
සෛල
පටක
අවයව
පද්ධති
ජීවියා
ගහණය              -යම් ප්‍රදේශයක නිශ්චිත කාලයකදී ජීවත් වන එකම විශේෂයකට අයත් ජිවීන්
ප්‍රජාව                 -යම් වාසස්ථානයක එකිනෙකට අන්තර්ක්‍රියා දක්වමින් ජීවත් වන ජීවින්
පරිසර පද්ධතිය  -ජීවින්ගේ හා අජීවින්ගේ එකතුව
ජෛව ගෝලය  - පෘතුවිය මත ජීවින් සිටින කලාපය

• අනුවර්තන [Adaptation]  

                ජීවියකු ජීවත් වන සුවිශේෂි වාසස්ථානයට අනුකූලව ජීවියා තුල ඇතිවන කායචර්මීය, ව්‍යුහමය හා චර්යාමය වෙනස්වීම් අනුවර්තන වේ.
 උදා : පතොක් ශාක වල පත්‍ර ක්ෂීණ වී ක‍ටු බවට පත් වීම. 
         
පරිවෘත්තීය [Metabolism]

                  ජීවි දේහයක් තුල සිදුවන සියලුම රසායනික ප්‍රතික්‍රියා පරිවෘත්තීය ලෙස හදුන්වයි. මෙය සංවෘතීය හා අපවෘතීය ලෙස කොටස් දෙකකට බෙදිය හැක.

 සංවෘත්තීය  - සරල අමුද්‍රව්‍ය යොදා ගනිමින් සංකීර්ණ සංයෝග සැදීම
                       උදා : සියළු සංස්ලේෂණ ක්‍රියා 
 අපවෘත්තීය - සංකීර්ණ සංයෝග සරල සංයෝග බවට බිද හෙලිම.    
                       උදා :සෛලීය ශ්වසනය

• උද්දීපතාවය හා සමායෝජනය [Irritability and Co-ordination]

අවට පරිසරයේ සිදුවන වෙනස්වීම් හෙවත් උත්තේජ වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීම, උද්දීපතාවය වේ.උද්දීපතාවයේ හා සමායෝජනයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස චලන සිදු වේ.

• චලන [Movement]

                 ජීවින් පෝෂණය හා ආරක්ෂාව සදහා සිදු කරන ජීව ක්‍රියාවලි, චලන ලෙස හදුන්වයි. සතුන් චලනය සදහා කෂිකා, පක්ෂ්ම, ව්‍යාජ පාද, සැකිලි හා ගාත්‍රා දරන ශාක විසින් සිදුකරන චලන ශාක චලන ලෙස හදුන්වයි.

• වර්ධනය හා විකසනය [Growth and Development]

                   කාලයට සාපේක්ෂව කිසියම් ව්‍යුහයක හෝ අවයවයක හෝ ජීවියෙකුගේ සිදු වන අප්‍රතිවර්ත ප්‍රමාණාත්මක වියළි බරෙහි වැඩි වීම වර්ධනය වේ.

                   ජීවියෙකු තුල ඇති වන අප්‍රතිවර්ත වෙනස්වීම් විකසනය ලෙස හදුන්වයි. මිනිසාගේ සියලු විකසන ක්‍රියා කළල අවධියට සීමා වේ.

• ආවේණිය [Heredity]

                  දෙමාපියන් සතු ලක්ෂණ දරුවන්ට උරුම කර දීමේ ක්‍රියාවලිය ආවේණිය නම් වේ.

• පරිනාමය [Evolution]

                  ප්‍රවේණික ද්‍රව්‍යය වල සිදුවන වෙනස්වීම් වලට අනුකූලව කාලයත් සමගම  සිදුවන වෙනස්වීම්.

• ප්‍රජනනය [Reproduction]

                   පෘතුවිය මත තම වර්ගයාගේ අඛණ්ඩ පැවැත්ම සදහා ජීවින් විසින් සිදු කරන ජීව ක්‍රියවලිය, ප්‍රජනනය වේ.